עמיל קאַלין
דאָס צווייטע קאַפּיטל
4
סעם האָט זיך איבערגעוועקט, ווי זײַן שטייגער איז, אין מיטן דער נאַכט. די נאַסע פּיזשאַמע האָט זיך צוגעקלעפּט צום לײַב ווי אַ פּיאַווקע, דער גאָרגל איז געווען טרוקן. דאָס האַרץ האָט געקלאַפּט עפּעס צו גיך, און דאָס ציִען דעם אָטעם איז אים אָנגעקומען אַ קאַפּעלע שווערער ווי געוויינטלעך. ער האָט דערפֿילט אַ מאָדנעם כאָרכל אין דער לינקער לונג. עס האָט זיך אים געדאַכט, אַז ער האָט גאָרנישט געחלומט, נאָר אַרײַנגעפֿאַלן אין אַ האַרטן שלאָף, ווי חלשות, און דאָך, האָט ער זיך אויפֿגעכאַפּט מיט אַ געפֿיל, אַז דער חילוק צווישן חלום און וואַך איז אַ מטושטשדיקער. ער האָט זיך געפֿילט ווי אַ פֿאַריאָגטער, ווי ער וואָלט זיך ערשט געראַנגלט מיט אַ שׂונא אָדער אַנטלאָפֿן פֿון אַ שׂרפֿה, אָבער די סכּנה האָט נאָך אַלץ געלויערט איבער אים. אַ פֿאַרגליווערטער שרעק איז דורכגעלאָפֿן איבערן פֿאַרשלאָפֿענעם לײַב: יאָ ער האָט טאַקע אַסקאָפּעט [1] פֿון דעם אומגליק ממש אין דער לעצטער רגע, אָבער נאַ! ער האָט געטראָפֿן אין אַ צווייטער פּאַסטקע און דאָס מאָל אַן אמתדיקער: די נאַכט און זי מחשבֿות, וואָס וועקן זיך אין אים אויף אין די שלאָפֿלאָזע שעהען. דער זייגער האָט געוויזן צוויי. סעם האָט זיך שטאַרק גענייטיקט אין אַ טרונק וואַסער און דער אורין האָט שוין בײַצײַטנס געשטאָכן.
ער האָט זיך אויפֿגעהויבן פֿון בעט און די ברעטער אונטערן מאַטראַץ האָבן אַרויסגעלאָזט אַ יאָמערדיקן געסקריפּ. סעם איז געגאַנגען מיט אַ מגושמדיקן, וואַקלענדיקן גאַנג, געשטעלט פֿאָרזיכטיק אַ פֿוס נאָך אַ פֿוס, ווי אַ דראָטנגייער, אָנטאַפּנדיק דאָס פֿינצטערניש.
דער טשאַד אין קאָפּ איז נאָך אַלץ געווען אַ געדיכטער. די אויגן האָבן זיך צוביסלעך צוגעוווינט צום פֿינצטערן צימער. די צעעפֿנטע טירן פֿון דער קליידער-שאַפֿע, וואָס האָט זיך געצויגן לענגויס דער קעגאיבערדיקער וואַנט, האָבן אים געוואָלט גיריק אַרומכאַפּן, אײַנשלינגען אין דעם אָפֿענעם שלונד, וווּ עס זענען געהאָנגען די שאָטנס פֿון קליידער, אויף וועלכע דאָריס האָט געוואָרפֿן אַן אומחן מיט יאָרן צוריק. „ס׳אַ גורל זאַך!‟ — האָט אַן אומעטיקע מחשבֿה אַ בליץ געטאָן אין סעמס קאָפּ. „איך וועל בלײַבן פֿאַרשפּאַרט דאָרט, אין שאַפֿע, און אַז דאָריס וועט זיך אומקערן פֿון איר פֿאַרקאַקטער פֿאַרם, וועט זי מיך געפֿינען שוין אַ טויטן צווישן אירע אָנצאָליקע שמאַטעס! און אפֿשר איז דאָס גאָר געווען איר כּוונה? צוויי האָזן מיט איין שאָס!
מיט אַ מאָל זענען די מחשבֿות געוואָרן לויטער. זייער גאַנג האָט זיך אײַנגעהאַלטן און זיך לסוף אָפּגעשטעלט; די פֿאַרשלאָפֿענע פּאַראַנאָיע האָט זיך אויסגעוועפּט און אויף איר אָרט איז געקומען אַ הוילקייט אַן אָנגעצויגענע שטילקייט. סעם האָט נישט געקאָנט אָננעמען די פּשוטע ווירקלעכקייט: דאָריס האָט אין דער אמתן צו אים גאָרנישט. זי נעמט נישט קיין נקמה. דאָריס האָט אים פּשוט נישט געהאַט אין זינען — יעדער לעבט פֿאַר זיך. די ראָמאַנטישע צוגעבונדנקייט איז געבליבן נאָר צו זיך אַליין. מענטשן זענען פֿאַרליבט אין זיך און נישט אין אַנדערע. אַזאַ איז דער אַמעריקאַנער שטייגער און דאָריס האָט תּמיד געחלומט צו זײַן אַ פּאָלנע אַמעריקאַנערין. די וואַרעמע געפֿילן וואָס האָבן אפֿשר אַ מאָל גענעסטיקט אין זיי ביידן, זענען זיך פֿון לאַנג צעפֿלויגן און עס איז געבליבן אַ געוווינהייט, אַ גוט-באַקאַנטע באַקוועמלעכקייט. ביידע האָבן זיי זיך דערטרונקען אין אַ לאַנגווײַליקן און זויערלעכן שטייגער, וואָס האָט נישט פֿאָרגעשטעלט מיט זיך קיין האָפֿענונג אָדער נחמה.
סעם האָט צוריקגעדרייט דעם קאָפּ. אויף דאָריסעס טייל פֿון בעט איז געלעגן אַ צעקנייטשער עק פֿון דער פּוכאָווער קאָלדרע. איר קישעלע איז געלעגן קרום, עס האָט זיך גערייצט מיט אים, אַרויסגעשטעקט אַ צונג, גערעדט אָן ווערטער: „זעסט? ערשט נעכטן איז איר קאָפּ געלעגן אויף מיר, און הײַנט איז זי שוין נישטאָ. דאָס לעבן איז לעבעדיקער, אַ האָז? האָסט זיך שוין אײַנגערעדט אַ קינד אין בויך, אַז אַזוי ווי עס איז געווען נעכטן און אייערנעכטן, וועט זיך שוין ציִען אַ גאַנץ לעבן…‟
סעם האָט אַ כאַפּ געטאָן דאָס קישעלע און עס אַ שלײַדער געטאָן אין דעם געדיכטן פֿינצטערניש. עס האָט ערגעץ געטראָפֿן און סעם האָט דערהערט ווי עפּעס איז געפֿאַלן. ער האָט אַ שפּײַ געטאָן און איז אַוועק אין קיך, ער האָט געמוזט נעמען אַ טרונק וואַסער, דאָס טרוקעניש אין האַלדז האָט אים פּשוט געהרגעט.
אין קיך האָט סעם געעפֿנט מיט אימפּעט דאָס אייבערשטע טירל פֿונעם שאַפֿקעלע, וווּ דאָריס פֿלעגט באַהאַלטן די „שיינע‟ גלעזער; גלעזער, געמאַכט פֿון „ספּעציעל‟, שווער גלאָז מיט „געשניצטע‟ בלימעלעך, צווײַגעלעך, בלעטעלעך און זומער־פֿייגעלעך. אַ גרויסע גלאָז האָט זיך געשאָקלט אַ רגע און איז אַראָפּגעפֿאַלן אויפֿן דיל. דער קלאַפּ האָט געהאַט אַ טרוקענעם, טעמפּן, ווײַטן קלאַנג, ווי אַ אָפּהילך פֿון אַ ווײַטן דונער, וואָס איז דערגאַנגען אַהין על-פּי טעות.
„אַ שאָד נאָר וואָס די גלאָז האָט מיר נישט געגעבן אַ טייטלעכן זעץ אין קאָפּ‟, — האָט סעם געמורמלט אין דער פֿינצטערער קיך. — „איך וואָלט זיך אויסגעצויגן אָט דאָ און די פּאָליציי וואָלט מיך געפֿונען ערשט אין אַ פּאָר טעג אַרום נאָך דעם, ווי די שכנים וואָלטן זיך באַקלאָגט, אַז דער העסלעכער געשטאַנק בײַ די טרעפּ ווערט נישט צו פֿאַרטראָגן. און אפֿשר קיינער וואָלט זיך נישט באַקלאָגט? אין אַזאַ פֿאַל, וואָס איז אפֿשר טאַקע דער בעסטער פֿאַל, וואָלט דאָריס מיך געפֿונען אָט דאָ. אַ קבלת-פּנים אַזאַ…‟
סעם האָט גענומען אַ טרונק וואַסער. די שׂינאה און אָפּהענטיקייט האָבן געברענט אין אים. אין יענעם מאָמענט האָט ער ערנסט באַטראַכט דעם געדאַנק צו נעמען זיך דאָס לעבן, אַבי פּײַניקן דאָריס. ער האָט געזען פֿאַר די אויגן זיך אַליין ווי אַ מלאך, אַ לויטערע נשמה, וואָס קוקט פֿון הימל אַראָפּ און רײַסט נישט אָפּ קיין אויג פֿון דאָריס: איר אומגליק איז זײַן גליק, און אירע מאָמענטן פֿון פֿרייד זענען פֿאַר אים אַן אָפּקומעניש.
אַ צווייטע רגע האָט ער אַרײַנגעטײַטשט אַ שטיקל כּוונה אין דעם פֿאַקט, אַז די שווערע גלאָז איז געפֿאַלן אויפֿן דיל און אים געשאַנעוועט. ווער קאָן דען וויסן? אפֿשר איז דאָ, נאָך אַלעמען, אַ העכערע אינסטאַנץ, וואָס פֿירט די וועלט? זאָל יעדער זי אָנרופֿן אויף זײַן אייגענעם שטייגער — „גאָט פֿון אַבֿרהם‟, „יעזוס‟ אָדער „בודאַ‟… ס׳האָט זיך אַזוי געטראָפֿן, אַז להיפּוך צו איר טבֿע האָט יענע העכערע אינסטאַנץ זיך אַרײַנגעמישט אין דעם נאַטירלעכן פּולס פֿון געשעענישן, כּדי אים צו ראַטעווען. גראָד אים גופֿא! סעם דריימאַן… נישט שיין, נישט איבעריק קלוג, זעקס און פֿערציק יאָר אַלט, מיטן הויכן בלוט-דרוק, הויכן צוקער, געשוואָלענע פֿיס, מיט אַלערליי משונהדיקע ווייטיקן, אַ מענטש, וואָס קאָן אײַנשלאָפֿן נאָר אַ דאַנק די שלאָף-פּילן; ער איז אויסדערוויילט געוואָרן צו לעבן, זיך שלעפּן ווײַטער… דער פּלוצעמדיקער אינטערעס איז אים לחלוטין נישט געווען דערווידער בפֿרט נאָך די אָנגעווייטיקטע געשעענישן יענעם אָוונט. דאַכט זיך, אַז דער אומיושר איז געווען הימל-שרײַענדיק.
„דאָריס איז אַזוי סעלפֿיש!‟ — האָבן די מחשבֿות געברויזט אין אים. — „אַזוי קאַלטבלוטיק. ס׳זאָגט זיך אַזוי: אַ ייִדיש האַרץ… וואָס פֿאַר אַ האַרץ? האַרטער ווי דאָס האַרץ בײַ אַ גזלן. אַזאַ גראָב שטיק, בנאמנות… נו, און איר ייִחוס? נישט פֿון די בעסטע… ווי זענען זײַנע אויגן געווען אַלע יאָרן? דער מוח זײַנער, פֿאַר וואָס האָט ער געשוויגן? איר טאַטע, זכרונו לבֿרכה, אַ גרויסער דרייער מיט אַ גרויסן שמעקער און אַ שמויגער דערצו, האָט זיך נישט געדונגען לאַנג וועגן נדן. ער האָט, ווײַזט אויס, ווויל געוווּסט סאַראַ סחורה וואַקסט בײַ אים. ער האָט שוין איין מאָל אונטערגערוקט דעם יונגן חתן די ריכטיקע באָמבע…‟
ווי פֿון זיך אַליין, האָט סעמס האַנט אַ קוועטש געטאָן די קליאַמקע און די טיר פֿון באָדצימער האָט זיך געעפֿנט. אַ קנויל האַרבער געשטאַנק האָט אים אַ שטויס געגעבן אין פּנים. זײַנע באַמאַכטע הויזן זענען געלעגן נאַסע אין וואַנע. די שמוציקע תּחתּונים האָט ער אַרײַנגעוואָרפֿן אין אַ דיק זעקל, געמאַכט אַ טאָפּלטן קנופּ און דאָס „פּעקל‟ האָט ער באַגראָבן טיף אין מיסטקאַסטן. אין קיך איז די „באַהאַנדלונג‟ אַריבער בשלום. עס זענען נישט איבערגעבליבן דאָרט קיין שפּורן אָדער רמזים פֿון דעם שענדלעכן אַקצידענט, אָבער אין באָדצימער האָט זיך געטאָן חושך.
די קליניג-ליידי, די אויפֿראַמערין, יענע שמייכלענדיקע, רונדיקע, קליינע פּאָרטאָריקאַנערין, וועמענס נאָמען האָט סעם בשום-אופֿן נישט געקאָנט בײַ זיך פּועלן צו פֿאַרגעדענקען, וועט מאָרגן קלינגען אין דער דרויסנדיקער טיר פּונקט האַלב אַכט אין דער פֿרי. ער וועט איר נישט קאָנען אַרײַנקוקן אין פּנים. זי וועט זיך, געוויס, מאַכן נישט וויסנדיק, אָבער זי האָט דאָך שׂכל אין קאָפּ: זי וועט באַלד דערשמעקן דעם „דופֿט‟ און זיך כאַפּן, וואָס עס טוט זיך דאָ… זי וועט מיינען, אַז ער קאָן זיך, נעבעך, נישט באַהערשן און… אַזאַ דערנידערונג! דער בזיון איז צו גרויס.
סעם האָט דערפֿילט אַן אינערלעכן דראַנג. ער האָט זיך פּלוצעם אַרויפֿגעוואָרפֿן אויף די באַמאַכטע הויזן און גענומען זיי בייזלעך רײַבן מיט זייף, אַרויסברענגענדיק אַ ריי מיאוסע קללות, וואָס ער האָט נישט געהערט איבער דרײַסיק יאָר; גראָבע, צוגעפֿעפֿערטע רייד וואָס זענען, דאַכט זיך, פֿאַרבליבן אויף אייביק אויף יענער זײַט אָקעאַן, אין רומעניע, און האָבן זיך קיין מאָל נישט דערשלאָגן צו די ברעגעס פֿון דעם איסט-ריווער, נישט אַרײַנגעשמוגלט אין דער פּאַרווענער שפּראַך פֿון ייִדישע מיטינגען אָדער טרעפֿונגען פֿון די אַמאָליקע פּליטים און הײַנטיקע מיושבֿדיקע אַמעריקאַנער.
די זייף האָט געהאָלפֿן ווי אַ טויטן באַנקעס. סעם האָט זיך פּלוצעם דערמאָנט אין יענער גראָבער, האַרטער, וועש-זייף מיט קליינע זעמדעלעך, מיט וועלכער די מאַמע פֿלעגט אָפּרײַבן דאָס וועש אין רומעניע. ער האָט זיך שווערלעך אויפֿגעהויבן און גענומען זוכן יענע זייף. „וווּ דאָריס האָט זי געקאָנט באַהאַלטן צו אַלדי שוואַרצע יאָר, האַ?‟ — האָט ער זיך געפֿרעגט און זײַנע נאַסע הענט האָבן פֿלינק און ציטערדיק געעפֿנט און פֿאַרמאַכט די שאַפֿקעלעך און שופֿלאָדן. אין באָדצימער איז נישט געווען קיין זכר פֿון אַזאַ זייף. סעם האָט געקריצט מיט די ציין און איז אַרויס אין קאָרידאָר. דאָרט האָט ער געעפֿנט די טירלעך פֿון אַ קליידער-שראַנק, וווּ עס הענגען געוויינטלעך מאַנטלען און שירעמס, אָבער עס וואַלגערן זיך דאָרט אונטן אויכעט זאַכן, וואָס האָבן אַמאָל געהאַט אַ באַשטימטע נוץ, אָבער מיט דער צײַט זענען זיי אַרויס פֿון דעם טאָג-טעגלעכן ציקל און ליגן דאָרט סתּם אַזוי וואַרטן, אַז עמעצער זאָל זיי אַרויסטראָגן און פּטור ווערן פֿון זיי. אפֿשר דאָרט? — איז סעמען געקומען אויפֿן געדאַנק. אפֿשר גאָר דאָרט באַהאַלט דאָריס די האַרטע וועש-זייף?
אונטער די מאַנטלען האָט סעם געפֿונען אַ ווײַסע שיך-פּושקע. אינווייניק זענען געלעגן אַן ערך צוואַנציק בריוו אין די קאָנווערטן, קיינער האָט זיי נישט געעפֿנט… מאָדנע! האָט סעם גערעדט צו זיך הויך. „ווער שיקט אונדז צענדליקער בריוו, האַ? ווער? זאָל דאָס זײַן דאָריסעס אַ פֿאַרהערער, אַ ׳קאַוואַליר׳? איך וועל זיי ביידע צערײַסן מיט די אייגענע הענט!‟
ער האָט געעפֿנט אַ קאָנווערט, אָנגעצונדן דאָס ליכט און גענומען לייענען דעם בריוו. מיט דעם בריוו האָט ער געהאַט בדעה צוצוגיין מאָרגן אין דער פֿרי צו דעם גרעסטן אַדוואָקאַט אין ניו-יאָרק. ער וועט זי אויספּאַטשן אַזוי, אַז ס׳וועט איר אַזש אַרויסרינען פֿון די אויערן!
די דאַטעס אויפֿן בריוו האָבן עדות געזאָגט, אַז אָנגעשריבן איז ער געווען אינעם חודש פֿעברואַר, 1971, דאָס הייסט, מיט דרײַ יאָר צוריק. אין אָנהייב איז די שפּראַך געווען אַ לעכערלעך פֿאַרדײַטש לשון, ווי אין מלך סאָוועניצקיס צײַטן, אָבער עס איז גיך געוואָרן אַ פּראָסט, גרײַזיק ייִדיש:
„ליבער הער,
בײַ דיזע געלעגנהײט שיק איך די וואַרמסטע גרוסען און קאָמפּלימענטן דעם הער און קוש די האַנדע פֿון דער דאַמע דריימאַן. דאָס וועטער היר האָט זיך עטוואַס פֿערבעסערט. דיזע יאָר איז דער ווינטער וואַר בעזונדערש שווער. די שניי איזט אין בוקאַרעסט דערגאַן, איך טרײַב נישט איבער, ביז דעם פּיפּיק, אַזוי זאָל מיר גוט זײַן, גאָט איז מײַן עדות. מײַן מאָנטל איז צעריסן געוואָרן, זאָלסט נישט וויסן פֿון קיין צורעס, און די וואָטע קריכט אַרויס פֿון די ריסן. מ׳קאָן נישט אַרויסגיין אַזוי אויף דער גאָס. נו, אַ בריירה האָט מען? אַ מענטש דאַרף אַרבעטן, ציען דאָס שטיקעלע ברויט. איך דאַרף נישט קיין סך. פֿון מײַן זײַט מעג דאָס זײַן אַן אַלטער מאָנטל. נאָר, איך בעט דיך, פֿאַרגעס נישט!!! אויך אָנדערע זאַכן זענען נישט צו קריגן אַצינד: באַטעריעס, אונטערוועש (ענטשולדיגונג!) וואָס צערײַסן זיך נישט גלײַך בײַם ערשטן טראָגן. גיטע קנעפּלעך וואָס צעקריזשען זיך נישט, שמעקנדיקע זייף, קאַווע (שיק איין פּעקעלע, נישט מער!)
איך האָף אַז דאָס איז די ריכטיקע אַדרעס. איך האָב זי באַקומען פֿון בעריש. ער וווינט יעצט אויכעט ערגעץ דאָרט לעבן ניו-יאָרק און ער האָט דיך געזען שפּאַצירן אין פּאַרק מיט דײַן ווײַב און פֿאַרשריבן דײַן אַדרעס. דערווײַל האָב איך נישט ערהאַלטן קיין ענטפֿער פֿון דיר אויף מײַנע אָנדערע בריוו אָבער די פּאָסט אַרבעט זייער פּאַוואָליע, וואָס קאָן מען טון? אונז זענען מיר אויף צוויי וועלט עקן און ס׳איז זייער פֿאַרשטענלעך. ווי דו ווייסט שוין איך בין ווידער אַ בוכער. מײַן מאַרטאַ האָט מיך פֿאַרלאָזט מיט אַ פּאָר יאָר צוריק. און אַנומלטן איז דערגאַן צו מיר אַז זי איז אַפּונעם אַוועק צו אײַך אין אַמעריקע מיט אַ שאַרלאַטאַן. ער האָט איר פֿאַרדרייט דעם קאָפּ. אַ ווײַטער קורעוו פֿון דער מאָמעס צאָד האָט זיך געשוווירן בינקיטעס-כייפֿעץ אַז ער האָט זי געזען אויף אַ פֿילעם. זי איז גאָר געוואָרן אַ שטערן! איך בין געלאָפֿן אין קינאָ נישט טויט און נישט לעבעדיק און דאַכט זיך אַז די אַקטריסע איז גאָר געווען סאָפֿיאַ לאָרען! אַ בראָך צו מײַנע יאָרן.
מיט די בעסטע וווּנטשן,
דײַן שוועסטערקינד פּוּיקעלע דריימאַן‟
סעם האָט געהאַט אַ געפֿיל, אַז ער וועט שוין נישט צומאַכן קיין אויג. ער איז אַוועק צוריק אין קיך, אָנגעצונדן דאָס ליכט און געשטעלט דעם סאַמאָוואַר. ער וועט טרינקען פֿיר-פֿינף גלעזער קאַווע און וועט זײַן „אָלרײַט‟. ער מוז געפֿינען כּוחות פֿאַר דעם מאָרגנדיקן טאָג. ער האָט איבערגעלייענט עטלעכע בריוו. אַלע האָט פּוּיקעלע אָנגעהויבן מיט איבערגעטריבענער חנופֿה. אין אַלע האָט זיך געעקשנט קושן די האַנט בײַ „דאַמע‟ דריימאַן, געבעטן שיקן פּעקלעך, צוגעגעבן עטלעכע קורצע מעשׂהלעך: פֿריילעכע אָדער טרויעריקע, געוואַרט אויף אַן ענטפֿער אָדער אויף אַן „אַנטוואָרט‟, צוגעפֿעפֿרערט אַלץ מיט אַ וויץ אָדער אַ חכמהלע.
סעם האָט איבערגעלייענט די בריוו און זיך פֿאַרשעמט: ער האָט פּראָסט-און-פּשוט אויסגעמעקט פּוּיקעלען פֿון זכּרון, ווי מע פֿאַרגעסט אין אַ מילב אָדער אַ פֿליג. די בריוו זענען געווען פֿאַר אים ווי אַ גרוס פֿון יענער וועלט; אַ וועלט, וועלכע ער האָט לכאורה געדאַרפֿט על-פּי שׂכל באַנעמען, אַז זי עקזיסטירט ווײַטער אין פּאַראַלעל מיט זײַן לעבן אין ניו-יאָרק, אָבער ער האָט זי פֿאַרניכטעט אין זיך: ער האָט אַלץ און אַלעמען, וואָס געהערט צו יענע מקומות, געהרגעט אין זיך און דעריבער האָט זייער אָביעקטיווע עקזיסטענץ אָנגעוווירן דעם מיין. פּוּיקעלע האָט אים געלאָזט וויסן, אַז זייער אַ מומע האָט זיך געמוטשעט און לסוף געשטאָרבן אין דעם שפּיטאָל „עליאַס‟. סעם האָט זיך געקנייטשט דעם שטערן. ער האָט געפּרוּווט זיך דערמאָנען אין איר, אָבער נישט געזען פֿאַר זיך מער ווי אַ שוואַכן אימאַזש. יענע מומע האָט נישט געהאַט קיין קינדער און ער, סעם, איז דער לעצטער וואָס קאָן עדות זאָגן, אַז אַזאַ פֿרוי האָט טאַקע עקזיסטירט אַמאָל און עפּעס דערציילן וועגן איר. אָבער וואָס וועט ער דערציילן? קוים וואָס ער געדענקט זי.
סעם האָט זיך צוגעוווינט צו דעם היגן מחשבֿות-גאַנג, וווּ די תּכליתדיקייט פֿאַרנעמט דעם אויבנאָן. וווּ נאָר דער מאָרגן און דער הײַנט שפּילן אַ ראָלע.
„דאָס וואָס ס׳האָט דאָ געהאַט אַ ווערט, איז נישט ווערט קיין אויסגעבלאָזן איי‟, — האָט סעם געטראַכט צו זיך. — „אָבער אויכעט מײַן הײַנט איז נישט פֿויגלדיק און דער מאָרגן זאָגט קיין גוטס נישט צו… וואָס זשע איז מיר געבליבן?‟
די לעצטע פּאָר שעהען פֿאַרן זון-אויפֿגאַנג האָט סעם פֿאַרבראַכט, אָנשטעלנדיק זײַנע פֿאַרגלאָצטע אויגן אין אַ פֿאַרפֿיקסירטן פּונקט אויף דער וואַנט.
[1]אַסקאָפּען (רומ. לאָקאַל.) — אויסמײַדן
סוף פֿון ערשטן טייל