עמיל קאַלין
4
דער אַלטער שווים-קאָסטיום מיט דער לויזער גומע איז געווען פֿון חיימס מאָס; ווי נאָר ער האָט אים אָנגעטאָן, האָט זיך אַרויסגעוויזן אַז ער פֿאַרדעקט קוים זײַן אָחור, און פֿון פֿאָרנט קלעפּט ער זיך צו צו דעם „ברית‟, ווי אַ בלוט-דאָרשטיקע פּיאַווקע. חיים האָט פּלוצעם אַנטדעקט, אַז ער פֿאַרמאָגט צוויי לחלוטין נישט צוציִענדיקע האָריקע און בלאַסע פֿיס, וואָס זעען זעלטן די ליכטיקע שײַן. איבערן שווים־קאָסטיום האָט אַרויסגעשטאַרצט אַ נישט-ווייניקער האָריק בײַכעלע און זיך קנייטשיק אַראָפּגעגליטשט איבער דער לויזער גומע. דער הינטערשטער טייל פֿונעם שווים-קאָסטיום איז באַשטאַנען פֿון איין קאָליר: אַ ביסל שײַנענדיקער טיף-בלאָ, אָבער דער פֿאָדערשטער טייל איז געווען פֿיל-פֿאַרביק ווי די פֿעדערן פֿון אַ פּאָפּוגײַ: אַלערליי קאָלירן, זיגזאַגישע „בליצן‟ מיט פֿאַרבן, וואָס זענען אַרויס פֿון דער מאָדע מיט העכער ווי צוואָנציק יאָר צוריק. זיי האָבן זיך געצויגן אַראָפּ צו די האָריקע פֿיס.
דאָס אָטעמען איז אים אָנגעקומען שווער. דאָס האַרץ קען נישט ציִען. ער האָט, אָן ספֿק, אויפֿגעלייגט אַ פּאָר שיינע קילאָגראַמען זינט ער האָט דאָס לעצטן מאָל אָנגעטאָן דעם שמאָל געוואָרענעם קאָסטיום. חיים איז געגאַנגען אויפֿן הייסן זאַמד מיט אומזיכערע טריט פֿון אַ עופֿעלע, וואָס האָט זיך ערשט געשטעלט אויף די אייגענע פֿיס. אויף זײַנע אָרעמס מיט פֿאַרבליבענע שפּורן פֿון אַמאָליקע מוסקלען, האָט ער פֿאָרזיכטיק געהאַלטן די איינפֿאַכע, ברוינע פּושקע מיט זײַן מאַמעס אַש.
יונגע פֿרויען, פֿול מיט אומדערשפּירטע סודות, צויבער, פֿרישקייט און יונגשאַפֿט-התלהבֿות, זענען אַרומגעשפּרונגען אויף דער פּלאַזשע און זאָרגלאָז געלאַכט מיט קלינגעוודיקע גלעקעלעך. עטלעכע פֿאַרברוינטע יונגע חבֿרה האָבן זיך פֿאַרמאָסטן צווישן זיך מיטן געלויף; זיך געטראָגן פֿײַל אויסן בויגן צו אַן אומבאַשטימטן פּונקט אויף דעם האָריזאָנט. מסתּמא, האָבן זיי געוואָלט מאַכן אַ רושם אויף די מאַדמואַזעלן. זייערע קערפּערס זענען געווען ווײַט מער רײַף ווי די קעפּ.
חיימס בליק האָט זיך נישט איין מאָל דורכגעגליטשט איבער די רונדיקע טאַליעס און זאַפֿטיקע ווײַבערישע הינטנס, כאָטש ער האָט גוט געוווּסט, אַז עס איז נישט פּאַסיק צו קוקן אויף פֿרויען, בשעת ער באַגלייט די פּושקע מיט מאַמעס אַש אויפֿן לעצטן וועג.
אַנדריי האָט לויט חיימס אָנווײַזונגען, אָנגעטאָן אויפֿן נאַקעטן פּליך די געלע קעפּקע, וועלכער ער טראָגט אַ גאַנץ יאָר. אויפֿן דאַשיק איז געשטאַנען אָפּגעשטעמפּלט „רב-בריח‟, און אויבן איז געווען אַ צייכענונג פֿון אַ שוואַרצן „אָפּגאָט‟ — אַ העלפֿט מענטש, אַ העלפֿט שליסל. חיים האָט געשענקט זײַן ברודער אָט די קעפּקע צוריק מיט יאָרן, ווײַל די מאַמע האָט זיך פֿאַרעקשנט: אַנדריי דאַרף אויסזען ווי „אַ מענטש מיט אַ פֿאַך אין דער האַנט, נישט ווי אַ לא-יוצלח אָדער אַ ליידיקגייער!‟. די קעפּקע איז דער מאַמען בפֿירוש געפֿעלן געוואָרן. זי איז זיכער געווען, אַז אַזוי שאַפֿט זיך בײַ מענטשן אַן אײַנדרוק, אַז אַנדריי אַרבעט אין „רב-בריח‟, אַ בכּבֿודיקע פּרנסה. נישט אַלע מוזן דאָך זײַן אינזשענירן און דאָקטוירים.
פֿון אָט דער קעפּקע איז אויסגעוואַקסן אַ גאַנצע געשיכטע; די מאַמע האָט אָנגעהויבן זיך באַרימען בשעתן רעדן אויפֿן טעלעפֿאָן מיט אירע חבֿרטעס, אַז „אנדריי האָט זיך, קיין עין-הרע, אײַנגעאָרדנט‟. פֿון די חבֿרטעס איז די מאַמע אַריבער צו ווײַטע קרובֿים, וואָס פֿלעגן אָנגקלינגען איבערהויפּט פֿאַר יום-טובֿים: „אַ גליק! אַ מזל! אַנדריי איז אַרײַנגעפֿאַלן אין אַ שמאַלץ-גרוב!‟. חיים האָט אַפֿילו אײַנגעחזרט מיט אַנדרייען די נייטיקע פּרטים פֿון זײַן אַרבעט, די מאַמען זאָל חלילה נישט ווערן צו שאַנד און צו שפּאָט, טאָמער עמעצער וועט אים אַ פֿרעג טאָן.
איצט איז אַנדריי געגאַנגען אויפֿן זאַמד מיט שווערע בערישע טריט. מיט יעדן טריט זענען זײַנע ווײַסע ספּאָרט-שיך טיף אײַנגעזונקען אין דעם צעגליטן זאַמד. אין אַ געוויסן מאָמענט האָט ער פֿאַרלוירן דעם גלײַכגעוויכט און געפֿלאַטערט מיט די הענט אין דער לופֿטן, ווי ער וואָלט געוואָלט זיך אָנכאַפּן אין עפּעס אָדער אַרויפֿפֿליִען צום העל-בלאָען הימל. חיים האָט אים געכאַפּט בײַ דער האַנט און געשלעפּטן נאָך זיך. דאָס לעצטע וואָס ער האָט געוואָלט, איז צוציִען דעם אויפֿמערק פֿון די אַנדערע מענטשן אויף דער פּלאַזשע.
ווען די ברידער זענען אָנגעקומען צום ים־באַרג, האָט חיים געהייסן דעם עלטערן ברודער צו וואַרטן אויף אים לעבן אַ פֿעטער זקנה מיט אַ רויט פֿאַרפֿלאַמט פּנים, וואָס איז האַלב געזעסן, האַלב געלעגן מיט צעשפּרייטע אבֿרים אויף אַ ווײַסן שעזלאָנג. די פֿוילע כוואַליעס האָבן געלעקט אָן אַ גרויסן חשק די אויסגעקרימטע פֿינגער פֿון אירע פֿיס. דאָס וואַסער איז געווען הייס, ווי אין אַ שווים-באַסיין פֿאַן קליינע קינדערלעך.
חיים האָט דערפֿילט אַ מאָדנע שוואַכקייט אין די פֿיס. וווּ איז דאָס פּאַסיקסטע אָרט צו אויסשיטן דער מאַמענס אַש אין וואַסער? ווי טיף דאַרף מען גיין אין ים אַרײַן? ביז די קניעס? ביז דאָס וואַסער וועט דערגרייכן ביזן פּופּיק? טיפֿער? וווּ איז דאָ אַ גענוג בכּבֿודיק אָרט פֿאַר איר? ער איז נישט געווען קיין מאַטראָס, איז ער קיינמאָל נישט בײַגעווען בײַ אַזאַ ים-לוויה. ער וועט מוזן אַלץ צוטראַכטן מיטן אייגענעם קאָפּ. די האָריקע, בלאַסע פֿיס זענען פּאַמעלעך פֿאַרשוווּנדן געוואָרן אונטער די גרין-ברוינלעכע וואַסערן.
די לאַכנדיקע, זאָרגלאָזע מוידן זענען ווידער אויפֿגעשוווּמען פֿאַר זײַנע אויגן. ער נייטיקט זיך טאַקע אין אַ טראָפּן לעבן אין אַזאַ טאָג, וואָס איז פֿול מיט טויט. ניין, ער נייטיקט זיך איצט אין אַ לײַטישער סיגאַרעט מיט אַ האַרבן טעם; זי מעג זײַן „קאַמעל‟ אָדער רויטער „מאַרלבאָראָ‟, אַ סמאָטשקע פֿאַר באַיאָרטע מענער, וועלכע עס שטייט זיי נישט אָן אַרײַנשטעקן אין מויל דעם גראָבן פֿינגער.
איצט איז וואַסער דערגאַנגען ביז איבערן פּופּיק. ער האָט זיך אומגעקוקט און געזען אַז די מענטשן זענען ווײַט פֿון אים. קיינער קוקט נישט אין זײַן זײַט. דאָ איז טאַקע דאָס פּאַסיקע אָרט אויסצושיטן דער מאַמעס אַש אין וואַסער? ער האָט געעפֿנט די פּושקע. אַ זשמעניע גרוי אַש — אַלץ, וואָס ס׳בלײַבט פֿון אַ מענטשן. ס׳האָט געקענט זײַן דאָס אַש פֿון אַ סיגאַרעט אָדער אַ שטיקל האָלץ…
אַן אָנגעלאָפֿענע כוואַליע האָט איבערגעריסן זײַנע מחשבֿות, זיך אָנגעשטויסן אין אים מיט אימפּעט און אַרויסגעכאַפּט די פּושקע פֿון זײַנע הענט. ער האָט זיך געגעבן אַ לאָז צו דער פּושקע, וואָס איז ווײַטער געשוווּמען מיטן ברויזנדיקן שוים אָבער, איידער וואָס איידער ווען, איז די פּושקע אײַנגעזונקען געוואָרן אין דעם זאַלציקן, גרין-ברוינלעכן וואַסער. חיים האָט גענישטערט אַ ביסל מיט דער האַנט אין וואַסער, אַליין נישט פֿאַרשטייענדיק, וואָס פֿאַר אַ שׂכל שטעקט דערינען. ער האָט גאָרנישט געפֿונען. אַ נעכטיקער טאָג. אַזוי צי אַנדערש האָט זיך די צערעמאָניע פֿאַרענדיקט.
אַנדריי האָט געוואַרט אויפֿן ברעג דאָרט, וווּ חיים האָט אים איבערגעלאָזט. ער האָט זיך לײַכט געשאָקלט, אָנשטעלנדיק די אויגן אויף דער זקנה, וואָס איז האַלב־געלעגן אומבאַוועגלעך אויפֿן שעזלאָנג. חיימען איז אײַנגעפֿאַלן, אַז אויב זי וועט זיך אויפֿכאַפּן איצט, וועט זײַן אַ מיאוסער סקאַנדאַל. ער האָט געדאַרפֿט הייסן אַנדרייען צו שטיין ערגעץ אַנדערש. די זקנה האָט זיך אָבער, דאַכט זיך, נישט גערירט זינט חיים האָט זי דערזען מיט אַ פּאָר מינוט צוריק… און אפֿשר איז דאָס געווען מיט צען מינוט צוריק? חיים האָט נישט געהאַט קיין אַנונג וויפֿל צײַט ער איז געווען אין וואַסער.
עס איז נישט אויסגעשלאָסן אַז אָט די זקנה אינעם שעזלאָנג האָט זיך איצט געזעגנט מיט דער וועלט, האָט חיים אַ טראַכט געטאָן, — אַ שיינער אופֿן די וועלט צו פֿאַרלאָזן. אַנדערע ליגן חדשים און יאָרן אין שפּיטאָל, פּײַניקן זיך אומזיסט און אומנישט. און אפֿשר איז דאָך כּדאַי אויסצורופֿן עמעצן? ניין, צו וואָס? ער האָט הײַנט געהאַט גענוג עסקנים מיט טויטע. די צוויי שוין-נישט-יונגע מענער האָבן נישט אויסגעביטן קיין וואָרט צווישן זיך; געגאַנגען שווײַגנדיקע אויפֿן בריִענדיקן זאַמד. יעדער איינער האָט געצילט דעם בליק אויף די אייגענע טריט, ווי ס׳וואָלט קיין אַנדער זאַך אויף דער וועלט נישט געווען.
חיים האָט געהאָפֿט, אַז די קלוגע מחשבֿות וועגן לעבן און טויט, דער מער טיפֿערער באַטײַט, וואָס דער טויט גיט צו צום לעבן, וועט קומען פֿון זיך אַליין. דערווײַל האָט אין אים אַלץ געשוויגן, ווי זיך פֿאַרטײַעט ערגעץ אין אַ ווינקעלע פֿון זײַן מוח. ער איז געווען דאָרשטיק, דער זאַמד האָט געבריט זײַנע פּיאַטעס, די זון האָט געבאַקן זײַנע געהירן.
אַנדריי איז געגאַנגען ווי עס פּאַסט פֿאַר אַן אָבֿל, מיט אַן אַראָפּגעלאָזטן קאָפּ. דער דאַשיק האָט פֿאַרשאָטנט זײַן פֿאַרפֿלאַמט פּנים. חיים האָט זיך געפֿרעגט, צי זײַן עלטערער ברודער פֿאַרשטייט, וואָס עס קומט דאָ פֿאָר. אַ רעטעניש, ווי אַלע נישט אַנטשיידענע רעטענישן. עס איז געווען אוממעגלעך צו טרעפֿן, וועלכע מחשבֿות לויפֿן איצט אַדורך אין זײַן קאָפּ. אַנדריי האָט אויסגעזען פֿאַרטראַכט און דערשטוינט, געקוקט אויף דער וועלט מיט ברייט צעעפֿנטע אויגן, ווי איינער זאָגט: „טאַקע? אַזוי?‟.
די לופֿט-קילונג אינעם אויטאָ האָט געבראַכט מיט זיך אַ צײַטווײַליקע נחמה. די כּמעט פּוסטע גאַסן פֿון נתּניה האָבן אויסגעזען איצט פֿרעמד און אַפֿילו דראָענדיק. דער טעלעפֿאָן האָט זיך פּלוצעם צעקלונגען. אויפֿן עקראַן האָט זיך באַוויזן דער נאָמען פֿון זײַן אַדוואָקאַט. אַ בראָך! די באַגעגעניש בײַ דער אַדוואָקאַטין פֿון זײַן גרושה איז אַרויסגעפֿלויגן פֿון חיימס קאָפּ אָן אַ „זײַ געזונט‟. זײַן מוח האָט זי אויסגעמעקט אָן צו בעטן אַ רשות — פּראָסט און פּשוט. אַ מאָדנע קעלט איז אַדורכגעלאָפֿן איבער זײַן רוקנביין. חיים האָט געקענט באַשײַמפּערלעך שפּירן ווי די מיאוסע שווייס-קײַקלעך אונטער זײַנע אָרעמס ווערן וואָס אַ מאָל גרעסער.
„חיים, ביסט אויפֿן וועג? מיר וואַרטן אויף דיר…‟, — האָט דער אַדוואָקאַט גערעדט אומגעדולדיק.
„אַנטשולדיקט, איך וועל אַפּנים נישט באַווײַזן צו קומען. גאָר אומגעריכטע משפּחה־ענינים. איך בין נאָר וואָס צוריק פֿון דער פּלאַזשע. דער מאַמען איז געווען נישט גוט. איצט — שוין בעסער… אַ דאַנק. עס איז געשען אַזוי: אַ קרובֿה וואָס איז אויכעט אַן אַדוואָקאַטין, האָט מיר אָנגעקלונגען און… גוט, זי אַרבעט נישט טאַקע ווי אַן אַדוואָקאַטין נאָר… און מײַן ברודער, ער…‟, — מיט יעדן וואָרט האָט חיים געפֿילט ווי זײַן מעשׂה ווערט מער אומגעלומפּערט און אומפֿאַרשטענדלעך.
זײַן גרושה האָט גענומען רעדן. איר קול האָט געסקריפּעט, ווי אַ פֿאַרזשאַווערטער ווענטילאַטאָר:
„חיים, איך פֿאַרשטיי נישט, וואָס דו רעדסט. איך ווינטש דײַן מאַמען אַ רפֿואה־שלמה, אָבער פֿאַרגעס נישט, אַז מיר באַשעפֿטיקן זיך דאָ אויך מיט משפּחה־ענינים‟.
דאָס וואָרט „משפּחה‟ האָט געקלונגען באַזונדערש פֿאַלש און מאָדנע. וואָסער משפּחה איז אים פֿאַרבליבן, מישטיינס געזאָגט?
„איך ווייס, איך ווייס…‟, — האָט חיים געפּרוּווט זיך אַרויסדרייען, — „אָבער איר מוזט אויך פֿאַרשטיין, אפֿשר קען מען עס אָפּלייגן אויף מאָרגן?‟
„צו וואָס אָפּלייגן? מיר זענען דאָ. דו — אויפֿן טעלעפֿאָן. לאָמיר רעדן אַזוי…‟, — האָט זײַן אַדוואָקאַט פֿאָרגעשלאָגן.
„אַ פֿאַרשלעפּטע קרענק איז אַ זיכערער טויט‟, — האָט זיך אַרײַנגעמישט אַן אומבאַקאַנט קול, מסתּמא זײַן גרושהס אַדוואָקאַטין.
„חיים, הער זיך צו, איך מיין, אַז מיר האָבן אַדורכגעלופֿטערט די אַלע פּרטים, אָט, אָט, וועט די שיף צושטיין צום ברעג‟, — האָט פּלוצעם זײַן אַדוואָקאַט אָנגעהויבן ריידן זייער אָפּטימיסטיש.
„חיים, לאָז מיך עפּעס זאָגן‟, — האָט די גרושה אים איבערגעשלאָגן.
דער אַדוואָקאַט האָט שיִער נישט אַרײַנגעשריגן אין טרײַבל: „חיים, איך בין זייער צופֿרידן צו לאָז דיך וויסן, אַז דאָס הינטעלע בלײַבט בײַ דיר. דאָס איז זייער וויכטיק, ווײַל…‟
„חיים, איך האָב עס ליב געהאַט ווי דאָס לעבן אַליין, נאָר איך צי זיך אַריבער צו מײַן נײַעם חבֿר, און דער בעל-הבית, ער…‟
חיים האָט זיך נישט דערוואַרט אויף אַזאַ סורפּריז: „וואָסער נײַער חבֿר? וואָס בעל-הבית?‟
„ביסט קעגן? ווילסט נישט נעמען צו דיר סאַשאַ?‟
„ניין… דאָס הייסט, יאָ אָבער…״
אַנדריי האָט אומדערוואַרט אַרויסגעמורמלט: „די מאַמע ליגט איצט אין שפּיטאָל…‟
„האַלאָ? ווער רעדט דאָרט?‟, — האָט דער אַדוואָקאַט געפֿרעגט.
„איך וועל נעמען סאַשאַ מיט גרויס פֿאַרגעניגן…‟
„און וואָס שייך די חשבונות פֿון דער אַלטער דירה..‟
„זי האָט זיך געפֿילט נישט גוט און דער אַמבולאַנס איז געקומען…‟.
חיים האָט נאָך אוספּעיעט צו הערן, ווי זײַן גרושהס אַדוואָקאַטין האָט געפֿרעגט: „ווער?‟ — און אויסגעלאָשן דעם טעלעפֿאָן.
האַמערס האָבן געקלאַפּט אין זײַנע שלייפֿן. ער האָט געהערט אין די אויערן דעם רויש פֿון ים. זאָלן זיי אָנשרײַבן וואָס זיי ווילן. ס׳אַלץ איינס. ער וועט אַלץ אונטערשרײַבן. ער האָט נישט קיין האָב-און-גוטס, ווי זײַן אַדוואָקאַט פּרוּווט אים איבערצײַגן. די אומענדלעכע קריגערײַען וועגן די שטוביקע זאַכן, דער גרושהס אַלטן אויטאָ און זייער הינטעלע האָבן נישט די ווערט קיין אויסגעבלאָזן איי. ער וועט אונטערשרײַבן אָן טענות. ער האָט נאָר וואָס צעשפּרייט זײַן מאַמעס אַש אין ים. דאָס הייסט, אַ כוואַליע האָט צעשפּרייט איר אַש, און זיי ווילן רעדן מיט אים וועגן דעם וואַש-מאַשין? זאָל זי אים נעמען צו איר נײַעם חבֿר געזונטערהייט.
אַנדריי האָט זיך לײַכט געשאָקלט און געמורמלט צו זיך ווײַטער. וואָס האַקט ער דאָרט צו אַלדי שוואַרצע יאָר? מיט אַ מאָל האָט חיים אַ קער געטאָן דעם רודער און דער געדונגענער אויטאָ, אַנשטאָט ממשיך צו זײַן פֿאָרן גלײַך צו דער מאַמעס דירה, איז אַראָפּ אויף דעם שאָסיי נומער צוויי און געפֿאָרן אויף דרום צו חיימס דירה אין רמת-גן. ער קען נישט איבערלאָזן אַנדרייען אַליין אויף איין מינוט. אַוודאי, נישט איצט. אפֿשר שפּעטער…
די מאַמע פֿלעגט האַלטן אַנדרייען אין די פֿעדערן: זי האָט אים אויפֿגעוועקט אין דער פֿרי: „ס׳נישט גוט צו שלאָפֿן נאָך זיבן אַזייגער!‟, — דערלאַנגען פֿרישטיק, וואַשן די קליידער, גיין אײַנקויפֿן, אַפֿילו אַראָפּפֿליסן דאָס וואַסער נאָך אים אין טואַלעט. אַנדריי האָט נישט געטאָרט זיך בייזערן, זיך נערווירן, ווערן מיד. זי האָט אַרומגעטאַנצט אַרום איר בכור, ווי אַן אַרבעטזאַמע בין אַ גאַנצן מעת-לעת. איצט איז חיימען אײַנגעפֿאַלן, אַז אַנדריי קען נאָר רוסיש, און אַ צעקאַליעטשעטן ייִדיש, נישט קיין איין וואָרט עבֿריתּ, האָט נישט קיין באַנק־קאָנטע, פֿון צאָלן חשבונות שוין אָפּגערעדט. ער קען נישט קיין צורת מטבע.
אַנדריי וועט שלאָפֿן דערווײַל אויף דער סאָפֿע און ווײַטער? חיים איז נישט געווען מסוגל איצט צו טראַכטן ווײַטער פֿון מאָרגן-איבערמאָרגן. ער איז געווען צופֿרידן זיך זען אין דער היים. מער איז אים נישט אָנגעגאַנגען.
„אַנדריי, מיר פֿאָרן איצט צו מיר, וועסט אײַנשטיין בײַ מיר אַ פּאָר טעג‟, — האָט ער געלאָזן זײַן ברודער צו וויסן וועגן די פּלענער, וואָס ער האָט אָקאָרשט אויסגעאַרבעט.
חיים האָט נישט געקענט וויסן, אַז די פּאָר טעג וועלן ווערן אַ פּאָר חדשים און דערנאָך אַ פּאָר יאָר. אַנדריי האָט געקוקט אויף דעם שרעקלעך־פֿאַרשטאָפּטן וועג מיט אויטאָס, וואָס האָבן זיך געצויגן ביז דאָס אויג האָט געקענט זען.
„גוט…‟, — האָט ער געענטפֿערט און תּיכּף זיך אײַנגעזונקען אין אַ טיפֿער שווײַגעניש.
חיים האָט דערפֿילט אַ ייִאוש אין זײַן ברודערס שטים.
„אידיאָט!‟, — האָט פֿון אַ שפּאָגל-נײַעם שוואַרצן ׳בע. עמ. ווע׳, בייזלעך אויסגעשריגן אַ פֿעטער, זון-געבראָטענער מאַן מיט אַ זילבערנער קאָמע האָר, — „אָקס איינער, זעסט נישט, אַז דו פֿאָרסט מיט אַ העלפֿט ראָד אויף מײַן באַנד?‟
אין אַן אַנדער טאָג וואָלט חיים נישט געבליבן שולדיק אַזאַ עזות-פּנים. איצט האָט ער אָבער געעפֿנט דאָס מויל עפּעס צו זאָגן, נאָר די ווערטער זענען נישט אַרויסגעקומען. זײַנע כּוחות האָבן נישט געסטײַעט פֿאַר דעם.
המשך קומט
Yiddish Branzhe 