שפֿרה איז די ייִנגערע שוועסטער פֿונעם דיכטער דוד האָפֿשטיין. געבוירן איז זי אינעם דאָרף באַרטקאָוואַ־רודניאַ, אוקראַיִנע. נאָכן פֿאַרענדיקן די שול האָט זי זיך געלערנט אין מאָסקווע אויף אַן אַגראָנאָם, אַ ספּעציאַליסט אין לאַנדווירטשאַפֿט. געאַרבעט אויף ערד-אַרבעט אין קרים, דערנאָך זיך ווידער געלערנט אין מאָסקווע; אָנטיילגענומען אין וויסנשאַפֿטלעכע עקספּעדיציעס אויפֿן צפֿון. ווי אַ פּאָעט האָט זי דעביוטירט אין 1922 מיטן ליד „אַז מײַנע פֿריידן…‟, אין מאָסקווער זשורנאַל „שטראָם‟. די ערשטע לידער־זאַמלונג „לעבן‟ איז דערשינען אין 1937. אין 1940 לאָזט זי אַרויס צוויי ביכער — אַ לידער־זאַמלונג און דאָס פּראָזע־בוך „גאַנצפֿרי‟.
אין כאָלאָדענקאָס פּאָעטישער וועלט זײַנען בולט אויסגעדריקט די געפֿילן פֿון אַ פֿרוי און אַ מוטער. שווער האָט די דיכטערין איבערגעלעבט די פּײַנלעכע טראַגעדיע, וואָס ס׳האָט איר געבראַכט דער גורל — דער אומקום פֿון איר ברודער, דוד האָפֿשטיין, וועלכער איז שטענדיק געווען פֿאַר איר סײַ אַן אָנשפּאַר און סײַ אַ טרייסט אויף אַלע אירע לעבנסוועגן. דער אומגליק איז געווען נאָך מער פּײַנלעכער, ווײַל זי האָט נישט געקאָנט וועגן דעם שרײַבן, און אַפֿילו ריידן. בלויז נאָכן טויט פֿון דער דיכטערין האָט מען אין שופֿלאָד פֿון איר שרײַבטיש געפֿונען שורות, וועלכע האָבן פֿאַרשטעלטערהייט אויסגעדריקט אירע גרויסע ליידן: „לעכצט דאָס האַרץ דײַנס נאָך דעם פֿרײַנד,/ וואָס שוין לאַנג/ ליגט פֿאַרשטאַרט אין ערד אין האַרטער…/ און עס טראָגט דיך דער געדאַנק:/ ס׳קאָן דאָך טרעפֿן — ווער קאָן וויסן /(קיינער דאָרטן ניט געווען)/ ס׳איז דער פֿאָדעם ניט צעריסן/ כ׳וועל אים נאָך אַ מאָל דערזען…/ יאָ, ווי איך וועל זיך דערפֿרייען!/ כ׳וועלן אים פֿאַלן אויפֿן האַלדז,/ ווי מיר גייען, ווי מיר שטייען,/ כ׳וועל דערציילן אים פֿון אַלץ,/ און מיט ווערטער לויטער־קלאָרע/ כ׳וועל אים געבן צו פֿאַרשטיין,/ ווי ס׳איז גרויס געווען מײַן צרה,/ ווען איך בין געווען אַליין…‟
אַ קראַנץ לידער פֿון שפֿרה כאָלאָדענקאָ, געדרוקט אין דער לידערזאַמלונג „האָריזאָנטן‟, „סאָוועטסקי פּיסאַטעל‟, מאָסקווע, 1965
פֿאַראַן איז דאָך פּלאַץ אויף צו מײַדן זיך,
די וועלט איז גענוג, דאַכט זיך, גרויס,
איך פֿלײַס זיך פֿון דיר זיך דערווײַטערן,
און שטענדיק אַנטקעגן דו גייסט.
כ׳געדענק דיך אויך דאַן, ווען כ׳פֿאַרגעס אין דיר,
עס לאָזט מיך דײַן בליק ניט צורו,
איז פֿרעגט זיך, פֿאַר וואָס זשע פֿון דעסטוועגן
איך גיי צו דיר קיין מאָל ניט צו!
איך זע דאָך, דו מיינסט, דו געפֿעלסט מיר ניט…
איך האָב אָט דעם חשד ניט פֿאַרדינט,
כ׳האָב מורא נאָר שטאַרק, ס׳זאָל ניט פֿעלן זיך
די קראַפֿט, וואָס צוזאַמען אונדז בינדט.
די קראַפֿט אָט־אָ די אומגעהויערע,
וואָס ביידן פֿאָרויס אונדז זי פֿירט,
איך וויל, זי זאָל לענגער געדויערן,
דערפֿאַר נאָר איך היט זיך פֿאַר דיר.
1940
בערג
בײַ ראַנד פֿונעם הימל אַ וווּנדערלעך ווערק,
און ס׳איז גאָרניט מער ווי געוויינטלעכע בערג.
און ס׳איז גאָרניט מער ווי געוויינטלעכע ערד,
וואָס האָט זיך אין פֿעלדזן פֿאַרטיפֿט און פֿאַרקלערט.
1941
אַפֿילו דער אייפֿער געשטילט איז אין מיר,
ער האָט ניט קיין שליטה אויף מיר און אויף דיר.
איך ווייס, אַז מיט וועמען דו שטייסט ניט און גײסט —
צו מיר איז געווענדעט דײַן לייד און דײַן טרייסט.
דײַן פֿרייד, וואָס וועט זײַן ערשט צו מיר שוין געהער,
און כ׳שפּיר: אויף דײַן אויג שווימט אַרויס איצט מײַן טרער.
1945
מיטעלע יאָרן
געבענטשט זאָלן זײַן אָט די מיטעלע יאָרן,
ווען צו דעם געפֿיל, וואָס מע טראָגט פֿון געבאָרן,
קומט צו דער געדאַנק, וואָס אומשטאַנד איז באַזינגען
די פֿרייד און די לייד, וואָס אַ האַרץ קאָן באַשפּינען.
געבענטשט זאָלן זײַן אָט די מיטעלע יאָרן,
ווען ס׳איז פֿון דער יוגנט נאָך גאָרניט פֿאַרלאָרן,
נאָר ס׳זײַנען ניט אײַליק די ציין און דער גומען,
ווײַל ס׳איז פֿון דער רײַפֿקייט דאָס בעסטע געקומען.
געבענטשט זאָלן זײַן אָט די ליכטיקע יאָרן,
וואָס שטייען אין מיט צווישן טויט און געבאָרן.
און וויל דער פֿאַרגאַנג מיטן אויפֿגאַנג זיך וועטן!
צום ראַנד פֿון מײַן קבֿר מיט גוטן מיך בעטן.
עס פֿינקלט דער הימל מיט טויזנטער פֿאַרבן —
פֿאַרשוווּנדן די גרענעץ פֿון לעבן און שטאַרבן.
1947
אַ נעגערל
כ׳האָב נעגערס גאָר ווייניק געזען,
איך האָב ניט געלעבט צווישן זיי,
איך ווייס ניט, פֿאַר וואָס און פֿאַר ווען,
נאָר ס׳טוט מיר דאָס האַרץ פֿאַר זיי וויי.
אין חלום אַ נעגעריש קינד
דערזען כ׳האָב אויף פּרעכטיקער גאַס,
מע העצט עס, מע רייצט אויף דעם הינט,
נאָר ס׳איז ניט אימשטאַנד ווערן בלאַס!
נאָר ס׳איז ניט אימשטאַנד ווערן רויט,
פֿון בושה, פֿון שׂינאה, פֿון שרעק,
עס לויפֿט, און זײַן שוואַרצינקע הויט
מיט טראָפּנדלעך שווייס איז באַדעקט.
נאָר אָט האָט אַ הינטישער ביס
דאָס גלאַנציקע פֿיסל פֿאַרקלעמט,
און פֿײַערלעך בלוט זיך צעגיסט,
און פֿײַערדיק בלוט זיך צעברענט!
איך טו צו דעם קינד זיך אַ וואָרף,
איך דריק עס צום האַרצן און וויין, —
און כאָטש ס׳איז אין חלום, אין שלאָף,
פֿאַרחידושט מיט זיך בלײַב איך שטיין.
איך בין אויף אַזויפֿיל דען יונג,
ווי האָב איך געטאָן אַזאַ שפּאַן?!
באַוויזן האָב איך מיט איין שפּרונג
אַריבער דעם יום־אָקעאַן.
1948
די יאַגעדע
אַ יאַגעדע האָט זיך אין האַרבסט נאָכן שניט
דאָס צווייטע מאָל הײַיאָר, ווי פֿרילינג צעבליט.
שטיי איך און קוק אויפֿן זויבערן צוויט,
און ס׳טוט מיר פֿאַר פֿרייד אַזש בײַם האַרצן אַ שניט.
ווי בויט בעת דער גסיסה די ליבע איר נעסט, —
איך וויל, אַז מיט מיר זאָל געשען אָט דער נס.
1949
נו זאָג מיר, מײַן שיינהייט, דעם סוד מיר אַנטפּלעק,
ווי ווערט אויף דער עלטער די יוגנט דערוועקט,
Yiddish Branzhe 